2012-жылдын 6-июнунда Жердин көпчүлүк аймактарынын жашоочулары уникалдуу, сейрек кездешүүчү астрономиялык кубулушка - Венеранын Күндүн диски аркылуу өткөнүнө күбө болушту. Кийинки жолу транзит 100 жылдан ашуун убакыттан кийин байкалышы мүмкүн - 2117-ж.
Венеранын транзити укмуштуудай көрүнүш: бир нече сааттын ичинде планета Күн менен Жердин ортосунан өтүп, жылдыздын бир аз бөлүгүн камтыйт. Ошол эле учурда Венера кичинекей чекитке же тоголокко окшойт. Диаметри Айдан төрт эсе чоң болсо да, спутниктен айырмаланып, ал Жерди Айдан алда канча алыс аралыкта жайгашкандыктан, бүтүндөй Күндү тосо албайт.
Быйыл Венера орбитанын ылдый түшүүчү түйүнүнөн өтпөй Күндү аралап өттү, ошондуктан траектория жылдыздын жогорку бөлүгүндө болгон.
Венеранын Күн дискиси аркылуу өтүшү - болжолдонгон астрономиялык кубулуштардын бири. Аны байыркы гректер, кытайлар, перстер, арабдар, маялар жана башка көптөгөн элдер сүрөттөгөн. Бул 243 жылда төрт жолу болот: декабрь айында эки жолу 8 жылдык тыныгуу менен, 121,5 жылдан кийин июнь айында эки жолу (ошол эле тыныгуу менен). 1639-жылы англиялык Джереми Хоррокс биринчи жолу Венеранын Күн аркылуу өтүп баратканын илимий максатта байкаган. Ал эми мындан 250 жыл мурун, 1761-жылы улуу окумуштуу Ломоносов транзитти үйүнүн терезесинен тиктеп отуруп, Венеранын атмосферасын ачкан.
Бул укмуштуу кубулушту алдын алуу чараларын көрүү менен гана байкаса болот, антпесе көздүн тор кабыгы олуттуу зыянга учурашы мүмкүн. Сиз жаркыраган Күндү атайын айнек (же жок дегенде ышталган кадимки), телескоп жана дүрбү менен карашыңыз керек. Бирок баарынан жакшысы телескоп аркылуу болот. Мындай учурда, караңгы чыпканы оптикага жайгаштыруу керек. Эң өзгөчө кырдаалда, электр ширетүүчүлөрдүн коргоочу айнеги же сынган дискетанын ийилчеги дагы болот.
Россияда Венеранын өтүшүн Сибирдин жана Ыраакы Чыгыштын жашоочулары толугу менен көрө алышкан. Эң кызыгы, таңга маал пайда болгон планетанын Күн дискине кириши ("тамчы эффект" деп аталган). Аба ырайы москвалыктарга кубулушту - бийик булуттарды көрө алган жок. Бул көрүнүш Африканын көпчүлүгүндө, Түштүк Америкада жана Атлантика океанында толугу менен көрүнбөйт.
