Светлана деген ысымды кеңири тараган деп айтууга болбойт, ал София, Анастасия, Елизавета сыяктуу аял аталыштарынан төмөн, бирок орусча аталыштардын сөздүгүндө бекем орун алган. Бул ысымды кыздарына тандап алгандарды анын кооз үнү гана эмес, славян теги да өзүнө тартып турат.
Светлана ысмынын орус тилдүү келип чыгышы эч күмөнсүз. Анын тектеш сөздөрү "жарык", "жарык". Снежана, Милана сыяктуу славянча аттарга окшош. Бул окшоштук илимпоз-филологдорду адаштырды, алар христианга чейинки доордо пайда болгон славян атын бир нече убакытка чейин карашкан.
Тарыхчылардын изилдөөлөрү мындай божомолду четке какты: бул аталыш эч кандай байыркы орус документинде кездешкен эмес. Анын уникалдуулугу көпчүлүк ысымдардан айырмаланып, анын пайда болгон убактысы, атүгүл жаратуучусу белгилүү болгонунда.
Name Creator
Светлана ысымы орус акыны Александр Востоковго (1781-1864) байланыштуу. Бул адамдын чыныгы аты Александр-Волдемар Остенек, ал азыркы Эстониянын аймагында төрөлгөн, улуту боюнча немис болгон жана 7 жашка чейин орусча бир сөз билген эмес. Бирок кийин Санкт-Петербургда кадет корпусунда окуп жүргөндө орус тилин үйрөнүп, орус маданиятын сүйүп калган. Ошентип, ал кийинчерээк немис фамилиясын орусчага өзгөрттү.
Бул акын жазуучулар өз чыгармаларын фольклорго, "тубаса байыркы замандын" образдарына бурууну жакшы көргөн романтизм доорунда жашап, иштеген. А. Востоков да андан четте калган жок. Ал поэма жазган, анын жанры "баатырдык жомок" деп аныкталган. Албетте, мындай чыгармада каармандар славян ысымдарын алып жүрүшү керек болчу. Акын башкы каарман Мстислав деп атаган - мындай ат чындыгында Россияда болгон, ал эми баатыр эне үчүн ал Светлана деген ысымды ойлоп тапкан.
Ошентип, А. Востоковдун "Мстислав жана Светлана" поэмасынын аркасында, бул аталыш орус адабиятына кирген.
Ысымдын тагдыры
Эгерде А. Востоков Светлана атын жаратса, Василий Жуковский ага "жашоодон баштоо" берген. Бул акын немис жана англис романтик жазуучуларынын балладаларынын автордук котормолору менен белгилүү болгон. Алардын бири - немис акыны Г. Бургердин "Ленора" балладасы. В. Жуковский Людмила балладасында каза болгон күйөө баласы алып кеткен кыз жөнүндөгү бул романтикалык сыпайы окуяны чагылдырган.
Бирок авторго канааттанган жок: ал чыныгы орус чыгармасын жаратууну каалады, Людмилада «чет элдик акцент» болду. Ал эми В. Жуковский ушул эле сюжет боюнча дагы бир баллада жазат - "Светлана". Бул жолу каарман славяндарда кездешпеген, бирок орус адабиятында мурунтан эле бар болгон ысымды алат.
В. Жуковскийдин жеңил колу менен ысым популярдуу болот. Ырас, ошол доордо ысым чөмүлтүлүп, календарда Светлана деген ысым болушу мүмкүн эмес. Бирок расмий аталыштар менен катар үй-бүлөлөрдөн тышкары көпөлөктөрдү колдонуучу "үй" болгон. Айрым учурларда Нина, азыркы Настася Павловна деп аталган М. Лермонтовдун "Маскарад" драмасынын каарман кызын эскерүү жетиштүү. Мындай расмий эмес лакап ат катары Светлана аты 19-кылымда колдонула баштаган. Аны аристократтар да кийишкен, мисалы, баронесса Светлана Николаевна Вревская.
1917-жылдагы төңкөрүштөн кийин, чиркөө ат коюу монополиясын жоготкондо, Светлана ысымы документтерде көрсөтүлгөн расмий түрдө бериле баштаган.
1943-жылы бул ысым православдык чиркөө тарабынан таанылган. Жок, ушундай аталыштагы аялдар канондоштурулган эмес, бирок St. Photinia. Бул грек аты дагы "жаркыраган" дегенди билдирет жана Светлана аты анын аналогу деп таанылган.
